Trong suốt hơn một thập kỷ tồn tại và phát triển, Bitcoin (BTC) đã từng là một tài sản gây tranh cãi, bị xem là “bong bóng đầu cơ” hoặc “công cụ rửa tiền”. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, xu hướng đang dần thay đổi mạnh mẽ. Không chỉ các công ty công nghệ và quỹ đầu cơ, mà hiện nay các tổ chức tài chính truyền thống, ngân hàng lớn, và thậm chí cả các quốc gia cũng đang tích cực mua vào và tích trữ Bitcoin.
Đặc biệt, sự kiện Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) chấp thuận hàng loạt quỹ ETF Bitcoin giao ngay vào tháng 1 năm 2024 đã tạo nên một bước ngoặt lịch sử, đánh dấu sự chính thống hoá của Bitcoin trong hệ sinh thái tài chính toàn cầu. Vậy, điều gì đang thúc đẩy làn sóng mua Bitcoin của các tổ chức và quốc gia? ETF có thực sự là “chìa khóa” cho một chu kỳ tăng trưởng mới? Hãy cùng phân tích chi tiết trong bài viết chuyên sâu này.
II. PHẦN PHÂN TÍCH CHI TIẾT
1. Tổng quan xu hướng mua Bitcoin của các tổ chức và quốc gia
Theo dữ liệu từ CoinShares và Glassnode, trong năm 2023 và đầu 2024, dòng tiền từ các tổ chức tài chính đổ vào thị trường Bitcoin đạt hơn 15 tỷ USD, trong đó phần lớn đến từ các quỹ ETF Bitcoin giao ngay như BlackRock iShares Bitcoin Trust (IBIT), Fidelity Wise Origin Bitcoin Fund, và ARK 21Shares Bitcoin ETF.
Một số tổ chức đáng chú ý đã công bố hoặc bị phát hiện đang nắm giữ lượng lớn Bitcoin:
- MicroStrategy: Đang nắm giữ hơn 214,000 BTC (tính đến tháng 3/2025), tương đương gần 1% tổng nguồn cung Bitcoin.
- Tesla: Đã mua 48,000 BTC từ 2021, hiện vẫn giữ một phần lớn trong kho bạc.
- Quỹ đầu tư BlackRock: Thông qua ETF IBIT, đã gom hơn 270,000 BTC chỉ trong 3 tháng đầu năm 2024.
- Chính phủ El Salvador: Tích lũy hơn 2,800 BTC và công bố ý định phát hành trái phiếu Bitcoin.
- Quỹ dự trữ quốc gia Kazakhstan và UAE: Bị rò rỉ thông tin đang nghiên cứu phương án mua và lưu trữ Bitcoin như một phần dự trữ ngoại hối.
2. Những lý do và động lực thúc đẩy tổ chức và quốc gia mua Bitcoin
a. Tính chất phi tập trung và khả năng bảo toàn giá trị
Bitcoin được xem như “vàng kỹ thuật số” trong bối cảnh tiền pháp định mất giá do lạm phát. Từ sau đại dịch COVID-19 và giai đoạn in tiền ồ ạt của các ngân hàng trung ương, nhiều tổ chức bắt đầu tìm kiếm tài sản có khả năng chống lại mất giá tiền tệ, và Bitcoin nổi lên như một lựa chọn hợp lý nhờ tính khan hiếm (nguồn cung tối đa 21 triệu BTC).
b. Sự trưởng thành của hạ tầng tài chính xung quanh Bitcoin
Hệ sinh thái xung quanh Bitcoin đã phát triển mạnh mẽ, bao gồm:
- Sự ra đời của các nền tảng lưu ký tài sản số đạt chuẩn pháp lý (như Coinbase Custody, Fidelity Digital Assets)
- Mạng Lightning Network giúp tăng tốc độ và giảm chi phí giao dịch
- Khả năng kết nối với thị trường tài chính truyền thống qua các sản phẩm như ETF
c. Tính hợp pháp ngày càng cao
Từ 2023–2024, hơn 10 quốc gia đã ban hành luật công nhận tài sản số, trong đó có:
- Thụy Sĩ: Đưa Bitcoin vào khuôn khổ pháp lý tài chính ngân hàng
- Singapore: Cấp phép cho nhiều sàn giao dịch tài sản số
- Mỹ: Chấp thuận Bitcoin ETF giao ngay, đưa BTC trở thành một loại tài sản có thể đầu tư đại trà qua tài khoản môi giới
d. Sự tham gia của các tổ chức tài chính lớn
Việc những cái tên như BlackRock, Fidelity, ARK Invest, Franklin Templeton… tham gia sâu vào thị trường Bitcoin đã tạo hiệu ứng dây chuyền niềm tin. Đối với các tổ chức nhỏ hơn, việc các “ông lớn Phố Wall” chấp nhận Bitcoin là một tín hiệu đáng tin cậy để bắt đầu phân bổ tài sản.
3. Bitcoin ETF – Cú hích lớn cho thị trường
a. Tổng quan về ETF Bitcoin giao ngay
ETF (Exchange-Traded Fund) là một dạng quỹ mô phỏng theo giá trị tài sản cơ sở (ở đây là Bitcoin), nhưng được giao dịch như cổ phiếu trên các sàn chứng khoán truyền thống. Khác với ETF tương lai đã tồn tại từ 2021, ETF giao ngay buộc đơn vị phát hành phải mua Bitcoin thật để bảo chứng cho quỹ.
b. Dữ liệu và tác động thực tế
Kể từ khi 11 ETF Bitcoin giao ngay được chấp thuận vào 10/01/2024, đã có hơn 370,000 BTC được mua vào thông qua các quỹ này (theo K33 Research, tháng 3/2025). Trung bình mỗi ngày thị trường hút vào khoảng 1,500–2,500 BTC, trong khi nguồn cung mới từ đào Bitcoin chỉ khoảng 900 BTC/ngày.
Đây là lý do chính khiến giá BTC tăng từ mức 42,000 USD (đầu tháng 1/2024) lên hơn 73,000 USD vào tháng 3/2025.
c. Ý nghĩa dài hạn
- Tăng tính thanh khoản và hợp pháp: Các nhà đầu tư tổ chức có thể đầu tư Bitcoin mà không cần trực tiếp nắm giữ hay xử lý kỹ thuật lưu trữ.
- Hạn chế nguồn cung lưu thông: Bitcoin bị “khóa lại” trong các quỹ ETF, khiến cung trên thị trường giảm tương đối.
- Thay đổi cấu trúc sở hữu: Từ tay nhỏ lẻ sang tổ chức chuyên nghiệp, khiến giá biến động ít hơn trong dài hạn.
4. Dự báo dài hạn và rủi ro cần theo dõi
a. Kịch bản tích cực
Nếu xu hướng tiếp tục, giá BTC có thể đạt mốc 100,000–120,000 USD vào cuối 2025, đặc biệt sau sự kiện halving tháng 4/2024 đã giảm phần thưởng đào còn 3.125 BTC/block. Với áp lực mua từ các ETF và tổ chức, chu kỳ tăng giá vẫn đang tiếp diễn.
b. Rủi ro vĩ mô và pháp lý
- Rủi ro từ việc tăng lãi suất trở lại nếu lạm phát Mỹ không được kiểm soát
- Khả năng SEC hoặc các cơ quan khác áp dụng quy định chặt chẽ hơn đối với stablecoin hoặc các dịch vụ liên quan
- Sự phụ thuộc quá lớn vào một vài tổ chức phát hành ETF
c. Rủi ro công nghệ và an ninh
- Nguy cơ tấn công 51%, lỗi mạng lưới, hoặc rò rỉ kho lưu trữ
- Các vấn đề về quyền riêng tư và giám sát chuỗi
III. PHẦN KẾT LUẬN
Sự tham gia ngày càng nhiều của các tổ chức tài chính, các quỹ đầu tư và thậm chí cả quốc gia vào thị trường Bitcoin cho thấy sự thay đổi rõ rệt trong cách nhìn nhận về tài sản kỹ thuật số. Việc SEC chấp thuận ETF Bitcoin giao ngay không chỉ là một bước ngoặt mang tính biểu tượng, mà còn là đòn bẩy thực tế thúc đẩy nhu cầu mua thật.
Tuy vậy, như mọi tài sản tài chính khác, Bitcoin vẫn ẩn chứa rủi ro đáng kể, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế toàn cầu bất ổn và các quy định pháp lý chưa hoàn thiện. Nhà đầu tư và tổ chức cần có chiến lược phân bổ hợp lý, theo dõi sát các yếu tố vĩ mô và tiến trình pháp lý để tận dụng được tiềm năng tăng trưởng dài hạn mà Bitcoin có thể mang lại.
Sự kết hợp giữa dòng tiền tổ chức, cơ chế ETF, và niềm tin dần hồi phục sau nhiều chu kỳ biến động có thể là nền móng vững chắc cho một giai đoạn phát triển bền vững tiếp theo của thị trường tiền mã hoá.